خیل
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
خَيْل به معنى اسب است، و جمع آن «خُيُول» و «اخْيال» بوده و از باب مجاز به اسب سوار نيز اطلاق مى‌شود. در فقه به اسبى كه در خصوص جنگ از آن استفاده مى‌شده، اطلاق‌مى‌گردد. همچنان كه در قرآن آمده است: «وَاعِدُّوا لَهُمْ مَااسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَ مِنْ رِباطِالْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّاللَّهِ وَ عَدُوَّكُمْ» در مبارزه با دشمنان اسلام، آنچه در توان داريد از قدرت و نيرو و اسبان جنگى آماده سازيد؛ تا دشمنان خدا و دشمنان خودتان را به ترس و رعب بيندازيد.
حضرت على فرمود: «خُيُولُ‌الْغُزاةِ فِى‌الدُّنْيا هِىَ خُيُولُهُمْ فِى‌الْجَنَّةِ» اسبهاى رزمندگان در دنيا همان اسبهاى آنهاست در بهشت. در گذشته اسب سريعترين مركب محسوب مى‌شد و در ميدانهاى جنگ كارآيى بالايى داشت قرآن كريم در معرفى شاخصهاى قدرت نظامى كه موجب ترس و وحشت دشمن مى‌شود، از اسب سخن به ميان آورده است: «وَ اعِدُّولَهُمْ ... مِنْ رِباطِ الْخَيْلِ ...» همچنان خداوند به‌اسبان رزمندگان و جرقّه سُمِّ آنان و گرد و غبارى كه از زير سُمّ آنان برمى‌خيزد، سوگند يادكرده است. «وَالْعادِياتِ ضَبْحاً فَالْمُورِياتِ قَدْحاً فَالْمُغَيراتِ صُبْحاً فَاثَرْنَ بِهِ نَقْعاً فَوَسَطْنَ بِهِ جَمْعاً» سوگند به اسبان دونده (
مجاهدان) در حالى كه نفس زنان پيش مى‌رفتند و سوگند به افروزندگان جرقه آتش (در برخورد سُمهايشان با سنگهاى بيابان و سوگند به هجوم آوران سپيده دم، كه گرد و غبار به هر سو پراكندند، و (ناگهان) در ميان دشمن ظاهر شدند.
به خاطر نقش بارز اين مركب در
میدان جنگ ، اسلام از غنايم به دست آمده برايش سهمى قرار داده بود كه به صاحب آن تعلق مى‌گرفت. اسب داراى انواع مختلفى است كه هر كدام داراى اسم مخصوص به خود مى‌باشند. احكام خيل جهادگرى كه (داوطلبانه) با اسبش در جهاد شركت كند، از غنايم به دست آمده، دو سهم مى‌برد يك سهم از آن خودش و سهم ديگر براى اسبش و اگر دو اسب يا بيشتر از آن همراه خود به ميدان جنگ آورده باشد، فقط سه سهم مى‌برد. ولى اسب القحم (اسب پير و ناتوان) سهمى از
غنیمت نمى‌برد. واگر بيشتر از دو اسب آورده باشد، همان سه سهم را مى‌برد.
