زیر هشت
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
زیر هشت اصطلاحی است که در خاطرات
زندانیان سیاسی گفته یا شنیده می شود و مراد از آن محوطه ای است که راهروهای زندان، در آن نقطه تلاقی می کنند. این اصطلاح به احتمال زیاد در
زندان قصر پدید آمد و رواج یافت. در این زندان راهروهای بندهای مختلف، در انتها، به یک هال یا محوطه ای می رسید که مانند "هشتی" بود. هشتی در معماری سنتی به محوطه ای معمولا هشت ضلعی یا کثیرالاضلاع گفته می شود. بخش های اداری و دفتر زندان قصر در این هشتی قرار داشت. وقتی مسئولان زندان، زندانی را فرا می خواندند، دیگر هم بندان می گفتند که او را بردند زیر هشت. و از آنجا که معمولا این فراخوانها با بازجویی، کتک یا
شکنجه همراه بود، واژه زیر هشت اصطلاحی بود کنایه از شکنجه شدن زندانی سیاسی. برای نمونه سید محمد کاظم بجنوردی در خاطرات خود از این اصطلاح چنین استفاده می کند: "سه روز از اصغر خبری نبود. بعد از سه روز که آمد لاغر و نحیف شده بود. و خودش می گفت که مرا زیر هشت سه بار شکنجه کردند ... (و یا ) در این جور مواقع چند نفری را می بردند زیر هشت و با باتوم و شلاق فلک می کردند. زیر هشت، واژه ای اختصاصی در فرهنگ اصطلاحات و تعابير زندانیان سیاسی ایران است.