حضرت عباس علیه السلام
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عباس بن علی بی ابی‌طالب (به عربی: العباس بن علی) مشهور به ابوالفضل و قمر بنی‌هاشم و
باب‌الحوائج (تولد ۴ شعبان ۲۶ هجری قمری _ شهادت ۱۰ محرم ۶۱ هجری قمری) پنجمین پسر
علی بن ابی‌طالب و اولین فرزند
ام‌البنین است. شهرت و محبوبیت ایشان بیشتر به خاطر شجاعت و همچنین وفاداریش نسبت به حسین بن علی در
نبرد کربلا می‌باشد. درباره زندگی و احوالاتش تا قبل از ماه محرم ۶۱ق اطلاعات چندانی وجود ندارد جز اینکه بر اساس برخی گزارش‌ها در
جنگ صفین حضور داشته است. برخی منابع او را دارای قدی بسیار بلند و چهره‌ای زیبا توصیف کرده‌اند. طبق نقل مقاتل دو
امان‌نامه از طرف
عبیدالله بن زیاد برای آن حضرت و برادرانش فرستاده شد ولی آنها امان‌نامه را رد کرده و در سپاه امام حسین علیه‌السلام جنگیده و به شهادت رسیدند. گزارش‌های مختلفی درباره شهادت ایشان نقل شده است؛ طبق نقل‌ها حضرت ابوالفضل به اثر ضربت عمود آهنین بر فرق مبارک و قطع شدن دستانش به شهادت رسید. حرم حضرت عباس در نزدیکی حرم امام حسین یکی از مهم‌ترین مکان‌های زیارتی شیعیان است.
امامان شیعه در احادیثی مقام بالایی برای حضرت عباس در بهشت بیان کرده‌اند و نیز کرامات فراوانی از او با مضمون برآورده کردن حاجات مردم حتی غیرشیعیان و غیرمسلمانان نقل شده است. شیعیان برای حضرت عباس جایگاه معنوی بالایی قائلند؛ او را باب الحوائج می‌خوانند و به او متوسل می‌شوند. همچنین شیعیان از او با تعبیر سقای کربلا یاد می‌کنند و
روز تاسوعا ، نهم محرم را به یاد حضرت عباس عزاداری می‌کنند. این روز در ایران تعطیل عمومی است. همچنین در ایران روز تولد حضرت عباس با عنوان
روز جانباز نامگذاری شده است.
[ویرایش]
حضرت عباس علیه السلام در چهارم شعبان سال ۲۶ هجری در مدینه به دنیا آمد. پدر ایشان امام علی علیه السلام و مادرشان، بانوی بزرگوار، فاطمه ام البنین بود. دوران کودکی و نوجوانی را با تربیت امام علی علیه السلام سپری کرد. چهارده ساله بود که پدرش به توطئه
خوارج به شهادت رسید. امام علی علیه السلام در واپسین دم حیاتشان، رسیدگی و سرپرستی تمام فرزندانشان را به
امام حسن علیه السلام سپردند و دست عباس را در دست
امام حسین علیه السلام گذاشتند و سفارش و توصیه او را به حسین علیه السلام کردند. به دلیل اهمیت واقعه کربلا و نقش حضرت عباس در آن حادثه، کمتر از دوران زندگی ایشان سخنی نقل شده است. زمانی که معاویه مرد، برخلاف معاهده اش با امام حسن علیه السلام ، یزید به خلافت رسید. یزید در صدد کسب بیعت با بزرگان اسلام از جمله امام حسین علیه السلام بر آمد. امام بی درنگ با جمع زیادی از خاندان پیامبر،
مدینه را به قصد
مکه ترک کردند. در طول سفر امام حسین علیه السلام از مدینه به مکه سپس کربلا، تمامی امور کاروان ۲۵۰ نفری امام برعهده حضرت عباس علیه السلام بود.
زمانی که قافله امام در دشت کربلا خیمه زد، او تنها کسی بود که می توانست امنیت را به خیمه های حسینی که خاندان پیامبر در آن پناه گرفته بودند، به ارمغان آورد. امام حسین علیه السلام آب رسانی به یارانش را به عهده عباس گذاشته بود. گفته اند که ایشان از روز دوم تا نهم محرم که دشمنان آب را بر یاران امام بستند، بارها به خیمه ها آب رسانده بود.
شمر ، یکی از سران سپاه کوفه و قاتل امام حسین علیه السلام ، که از جانب مادر با عباس هم قبیله بود، در شب عاشورا امان نامه ای برای حضرت عباس علیه السلام و برادرانش آورد تا از کشته شدن در امان مانند، اما او نپذیرفت و روز بعد، پرچمداری سپاه امام را برعهده گرفت. گفته اند که امام حسین علیه السلام در آن روز، هرگز اجازه نبرد با لشکریان سپاه کوفه را به برادرش نداد و در روز عاشورا نیز همواره حفاظت از خیمه های امام برعهده عباس بود و در زمانی که برای آخرین بار به قصد تهیه آب به سمت
نهر علقمه رفت، به هنگام بازگشت، در کمین دشمنان گرفتار آمد و دو دستش را قطع کردند. تلاش او برای رساندن آب به خیمه ها با هجوم شمار زیادی از سپاه کوفه ناتمام ماند و آنها توانستند بر عباس علیه السلام بتازند و بدنش را آماج ضربات شمشیر و نیزه ها سازند.
هنگامی که امام حسین علیه السلام بر بالین برادر حاضر شد، احساس تنهایی کرد و پس از شهادت او فرمود: « چشمهایی که تا دیشب از بیم تو به خواب نمی رفتند، امشب به خواب می روند و چشم هایی که به اتکای وجود تو به خواب بودند، امشب مضطرب و بی خواب خواهند شد. تو در همه مصایب و سختیها یاور من بودی، بعد از تو زندگی دیگر برای ما گوارا نیست.»
مرقد حضرت ابوالفضل العباس علیه السلام در نزدیکی حرم امام حسین علیه السلام در کربلا واقع شده است. از جمله القاب آن حضرت باب الحوائج، سقای کربلا و قمر بنی هاشم است. از سردار رشید سپاه امام حسین علیه السلام چهار پسر و یک دختر باقی بود.
