انفال آیه 75
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
وَالَّذِينَ آمَنُوا مِنْ بَعْدُ وَهَاجَرُوا وَجَاهَدُوا مَعَكُمْ فَأُولَٰئِكَ مِنْكُمْ ۚ وَأُولُو الْأَرْحَامِ بَعْضُهُمْ أَوْلَىٰ بِبَعْضٍ فِي كِتَابِ اللَّهِ ۗ إِنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ ﴿٧٥﴾
و آنان که بعد (از مؤمنان و نخستین مهاجران) ایمان آوردند و هجرت کردند و همراه شما با دشمنان جنگیدند، از شمایند؛ و خویشاوندان (بنابر آنچه نسبت به برنامه ارث) در کتاب خدا مقرّر شده از دیگران سزاوارترند؛ یقیناً خدا به همه چیز داناست. (۷۵)
[ویرایش]
بهره مندی از مغفرت خدا و روزیهاى با کرامت او
[ویرایش]
«أُوْلُوالأرْحَامِ»: اقرباء. خویشاوندان.
«أوْلَی»: سزاوارتر.
«کِتَابِ اللهِ»: کتاب خدا قرآن. حکم و فرمان خدا
[ویرایش]
«شیخ طوسی» گویند: عبدالله بن زبیر گوید: این آیه درباره عصبات نازل شده بدین شرح مردى با مردى دیگر معاهده مى بست و مى گفت: با یکدیگر عهد مى بندیم که از یکدیگر ارث ببریم بدین توضیح که اگر تو بمیرى از پس تو وارث اموال تو بشوم و اگر من بمیرم از پس من وارث اموال من تو باشى سپس آیه «وَ أُولُوا الْأَرْحامِ» نازل گردید.
[ویرایش]
خداوند از انصار و مهاجران نخستین خواست تا کسانى را که در آینده ایمان مى آورند و هجرت مى کنند و به جهاد مى پردازند، از خود بدانند و حقوق ولایت را درباره آنان رعایت کنند. مخاطبان آیه، انصار و مهاجران نخستین هستند. مضاف إلیه کلمه «بعد»، کلمه «ایمانکم» و یا «الهجرة الاولى» است. جمله «فأولئک منکم» اشاره به این دارد که تمام قوانین و حقایقى که درباره انصار و مهاجران نخستین بیان شده درباره آنان نیز عیناً وجود دارد. کسانى که در آینده ایمان آورند، هجرت کنند و در صف مجاهدان به جهاد بپردازند، همانند مؤمنان و مهاجران نخستین، مؤمنانى حقیقى و راستین هستند. کسانى که پس از مؤمنان و مهاجران نخستین ایمان آورند، همانند مؤمنان نخستین از مغفرت خدا و روزیهاى با کرامت او بهره مند خواهند شد. حق تصمیم گیرى درباره جهاد از آن مهاجران نخستین بود. (جهدوا معکم) کلمه «معکم» در «جهدوا معکم» (در کنار شما جهاد کنند) مى تواند ناظر به برداشت فوق باشد. چنانچه مخاطبان «معکم» خصوص مهاجران باشند، برداشت فوق از اتقان بیشترى برخوردار است. مهاجرت به مدینه از وظایف مهم مسلمانان صدر اسلام (و الذین ءامنوا من بعد و هاجروا) مراد از هجرت در این بخش از آیات، کوچ کردن مسلمانان از هر نقطه به مدینه منوره است. تأکید فراوان خداوند بر هجرت بیانگر اهمیت ویژه آن است. تمرکز یافتن و تشکل داشتن، وظیفه اى ضرورى بر عهده اهل ایمان (و الذین ءامنوا من بعد و هاجروا) به نظر مى رسد از اهداف اساسى قرآن در الزام مسلمانان صدر اسلام به هجرت، با توجه به شرایط آن دوران، تمرکز بخشیدن به اهل ایمان و تشکل دادن به نیروهاى پراکنده بود.
