بیت المال
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بیت المال به معنی خزانه کشور است؛ محلی که اموال و دارایی های عمومی مسلمانان در آن نگهداری می شود. در زمان پیامبر اسلام، چون همه درآمدها و دست آوردهای مالی بین مستحقان و مستمندان تقسیم می شد و اموالی باقی نمی ماند که نیاز به نگهداری با محاسبه داشته باشد، بیت المال وجود نداشت. اما رفته رفته سرزمین های اسلامی گسترش یافت و مرکزی برای حفظ دارایی های عمومی لازم شد. بیت المال در زمان حکومت
ابوبکر (خلیفه اول) بنیان گذارده شد و در زمان حکومت
عمر (خلیفه دوم) سازمان یافت. در زمان خلیفه سوم
عثمان ، بیت المال محل دست اندازی و ثروتمند شدن افراد خاندان اموی گردید که یکی از علل سقوط خلیفه سوم و کشته شدن او همین امر بود. اما با آغاز حکومت
حضرت علی علیه السلام روش پیامبر اسلام در مساوی دانستن مردم و تقسیم فوری اموال بار دیگر زنده شد. حضرت علی علیه السلام پس از تقسیم اموال بین مردم بیت المال را جارو می کرد و در آن نماز می خواند.
با گذشت زمان و نو شدن روشهای حکومتی، وزارت دارایی و خزانه دولت جای بیت المال را گرفتند. با وقوع انقلاب اسلامی در ایران، اصطلاح بیت المال رواج پیدا کرد و به هر چیزی گفته می شد که جزو اموال عمومی به شمار می رفت و استفاده شخصی از آن مجاز نبود. این اصطلاح در هنگام هشت سال دفاع نیز بین رزمندگان رایج بود. رزمندگان، در میان گروه های اجتماعی آن زمان، شیوه برخورد با بیت المال را به خوبی رعایت می کردند. در جمهوری اسلامی، نهاد، اداره یا سازمانی رسمی به نام بیت المال تاسیس نشد، و این واژه نشانه ای شد برای فرهنگ استفاده از اموال و دارایی های عمومی؛ مثل یک خط قرمز که نباید از آن عبور کرد.
