تظاهرات
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
گرد آمدن مردم در یک جا، یا حرکت گروهی آنان در خیابان ها را که با بیان خواستهای شان همراه است، تظاهرات می گویند. نخستین بار زمانی که گردهم آیی های مردمی در دوره مشروطه شکل گرفت، روزنامه ها از کلمه "اجتماع" استفاده کردند. سالها بعد، در دهه شست شمسی، بویژه در زمان
ملی شدن صنعت نفت ، به اجتماع ها و گردهمایی های مردم، کمونستراسیون (Demonstration) می گفتند. گاه از واژه میتینگ (Meeting) هم استفاده می شد. در سال های اوج گیری انقلاب اسلامی به همه حرکتهای مردمی که علیه حکومت شاهنشاهی صورت می گرفت، تظاهرات می گفتند. تظاهرات، گاهی به شکل گردهم آیی مردم در یک مکان عمومی بود؛ مانند اجتماع هر روزه مردم به مناسبت هفته همبستگی در آبان ۱۳۵۷ در دانشگاه تهران. و گاه به شکل راه پیمایی؛ مانند تظاهرات عید فطر در ۱۳ شهریور ۱۳۵۷ و یا تظاهرات اربعین در ۲۹ دی ۱۳۵۷.
با واژه تظاهرات، ترکیبهای دیگری هم بیان می شد که برخی از آنها عبارت است از:
تظاهرات میلیونی به راهپیمایی هایی که بیش از یک میلیون نفر در آن شرکت می کردند، تظاهرات میلیونی می گفتند؛ مانند راهپیمایی تاسوعا و عاشورا در روزهای ۱۹ و ۲۰ آذرماه ۱۳۵۷.
تظاهرات مسالمت آمیز: رسانه های خارجی به تظاهراتی که میان ماموران حکومتی و مردم در گیری رخ نمی داد، تظاهرات مسالمت آمیز می گفتند.
تظاهرات مردمی: به تظاهراتی که از طرف مردم و یا نمایندگان شان، و بدون دخالت نهادهای دولتی برپا می شد، تظاهرات مردمی می گفتند.
تظاهرات خونین: زمانی که حرکت مردم به درگیری با ماموران مسلح می انجامید و تعدادی شهید و زخمی می شدند، آن را تظاهرات خونین می گفتند، مانند آنچه در میدان شهدا، روز ۱۷ شهریور ۱۳۵۷ رخ داد.
تظاهرات اخلالگرانه: حکومت شاه به حرکتهای مردمی، در هر شکلی تظاهرات اخلالگرانه می گفت.
تظاهرات ملی- میهنی: در آبان ماه ۱۳۵۷ که تظاهرات مردمی به اوج خود رسید ، دولت شاه با همکاری ساواک و دیگر بخشهای نظامی و انتظامی اقدام به برپایی تظاهراتی کرد که آنها را تظاهرات ملی - میهنی می نامید. در این تظاهرات، گروههایی از مردم، بویژه حاشیه نشینها، به نفع حکومت محمدرضا پهلوی شعار می دادند و گاه با اسلحه سرد به جان مخالفان حکومت می افتادند. مردم به آنها "چماقدار" می گفتند و به حرکتشان، تظاهرات چماق داران.
