شهرستان آبادان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
شهرستان آبادان یکی از معروفترین شهرستان‌های ایران در
استان خوزستان است. این شهرستان با
شهرستان خرمشهر ،
شهرستان شادگان و
شهرستان ماهشهر هم‌مرز است. مرکز شهرستان آبادان شهر آبادان است. جنوب این شهرستان را
خلیج فارس در بر می‌گیرد. آبادان، در پی جنگ مورد یورش سنگین
عراق قرار گرفت و پس از ویرانی‌های فراوان پس از
عملیات ثامن الائمه این شهر از محاصره آزاد شد. پس از اینکه
لشکر ۷۷ خراسان باکمک واحدهای دیگر محاصره آبادان را شکست، لقب پیروز به لشکر ۷۷ خراسان اعطا شد و نام آن رسما به لشکر ۷۷ پیروز خراسان تغییر کرد.
[ویرایش]
آبادان یکی از شهرهای بزرگ استان خوزستان است وچون در محاصره رودهای
کارون ،
بهمنشیر ،
اروند رود و نیز خلیج فارس قرار گرفته به آن جزیره آبادان هم می گویند . نام قدیمی این شهر عبادان بود که در سال ۱۳۱۴ش به آبادان تغییرکرد. نام قدیمی تر ان اپاتان بوده است . اپاتان یعنی قلعه یه برجی که برای
دیده بانی ساخته می شود. این برج،آمدورفت کشتیها ویا شبیخون
دزدان دریایی را تحت نظر قرار می داد . اگر این شهر کم باران در گذشته ها به برج دیده بانی،گرمای توان فرسای تابستان ،رطوبت ،معابد وماهیهای خود معروف بود ،در تاریخ جدید به دو پدیده وابسته شد :یکی نفت و دیگری جنگ.
[ویرایش]
پس از آن که نخستین چاه در۵ خرداد ۱۲۸۷در مسجد سلیمان به نفت رسید،ساختن یک پالایشگاه در نزدیکی ان ضرورت یافت . و چون آبادان در کنار آب قرار داشت و می توانست لنگرگاه خوبی برای کشتیهای نفت کش باشد ،اولین پالایشگاه ایران در آن ساخته شد .در سال ۱۲۹۱ش پالایشگاه آبادان شروع به کار کرد و چند سال بعد بزرگ ترین پالایشگاه جهان نام گرفت . آبادان رفته رفته تبدیل به یک منطقه صنعتی شد .در ابتدا همه کارکنان این پالایشگاه انگلیسی بودند ،چرا که به دست همانها ساخته شده بود .آنان بعد از مدتی از ایرانیها به عنوان کارگران پیش پا افتاده استفاده کردند.با گذشت زمان این فاصله شغلی تبدیل به فاصله طبقاتی شد .یعنی انگلیسیها ساکن در آبادان در بهترین محله ها با امکانات خوب و ایرانیها در محله های عقب مانده وبا حد عقل امکانات زندگی می کردند .همین موضوع گاهی موجب
اعتصاب کارگران ایرانی می شد .با اینکه نفت،آبادان را ثروتمند کرد،اما این فاصله طبقاتی همچنان ماند و حتی با جای گزینی تدریجی ایرانیها به جای انگلیسیها ونیز
ملی شدن صنعت نفت از بین نرفت. وقتی در سال ۱۳۵۷ش،انقلاب اسلامی ایران اوج گرفت ،۶۶سال از عمر پالایشگاه آبادان می گذشت .طبیعی بود کارگران صنعت نفت که از شش دهه تبعیض ناخرسند بودند با صدای انقلاب ،هم اوا شوند ولوله های صدور نفت را ببندند و حساس ترین رگ زندگی حکومت شاهنشاهی را قطع کنند .اعتصاب کارکنان و کارگران صنعت نفت یکی از عوامل مهم پیروزی انقلاب اسلامی بود.
[ویرایش]
رویداد غم انگیزی که در ۲۸ مرداد۱۳۵۷وپیش از پیروزی انقلاب در آبادان رخ داد ،آتش گرفتن سینما رکس آبادان بود . این فاجعه در زمان
جمشید آموزگار ،نخست وزیر محمد رضا پهلوی روی داد و ۳۷۷ نفر از اهالی آبادان که برای تماشای فیلم گوزن ها در تالار سینما نشسته بودند ،سوختند و همگی از دنیا رفتند .چند روز پس از این حادثه غمبار دولت جمشید آموزگار سقوط کرد.
[ویرایش]
همان طور که پیدایش نفت و ساخت پالایشگاه در پیش رفت آبادان موثر بود،حمله ناگهانی عراق به ایران و آغاز جنگ هشت ساله ،از این شهر یک ویرانه ساخت. عراق در ۳۱شهریور ۱۳۵۹با دوازده لشکر از مرزهای غربی وجنوب غربی وارد خاک ایران شد و برخی از شهرها را تصرف کرد و بعضی رابه
محاصره در آورد. آبادان در ۱۹مهر ۱۳۵۹توسط ارتش عراق محاصره شد .پالایشگاه غول پیکر شهر نیز که چسبیده به مرز عراق است ،در دومین روز تجاوز،زیر بمباران قرار گرفت وبا ادامه حملات دشمن ،۸۵درصد ان آسیب دید .دشمن با این کار موفق شد ایران رابا کمبود فراورده های نفتی روبه رو کند .شهر با ادامه بمبارانها که خانه های مسکونی نیز از ان در امان نبود رفته رفته از جمعیت خالی شد و فقط گروهی از جوانان آبادانی به همراه داوطلبانی که از شهرهای دیگر به این ناحیه آمده بودند ،ماندند واز شهر دفاع کردند. امام خمینی چند روز پس از محاصره آبادان در یکی از سخن رانی های خود به نیروهای مسلح هشدار دادند که این محاصره باید شکسته شود وبا تاکید گفتند: "من منتظرم که این حصر آبادان از بین برود ...فکر این نباشید که اگر اینها آمدند "و شهر را اشغال کردند" بیرونشان می کنیم .اگر اینها آمدند خسارت بر ما وارد می کنند .نگذارید بیایند و در آبادان وارد شوند ." تا اینکه حدود یازده ماه بعد در۵مهر ۱۳۶۰محاصره آبادان با همیاری نیروهای مسلح و داوطلبان درهم شکست .نام این عملیات ، عملیات ثامن الائمه بود. امار میگوید ،۸۹۷نفر از اهالی آبادان در حوادث انقلاب و جنگ هشت ساله به شهادت رسیدند . در پایان جنگ آنچه از آبادان ماند یک شهر جنگ زده ویران بود.پس ازجنگ ،آبادان بازسازی شد پالایشگاه بزرگ شهر دوباره جان گرفت.مردم جنگ زده که به شهرهای دیگر کوچ کرده بودند به زادگاه خود بازگشتند،اما زخم بزرگی که باتجاوز عراق در تن این شهر پیداشد،هرگز از ذهن تاریخ پاک نخواهد گشت .
