کومله
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«کومه له» عنوانی در زبان کردی است که به «سازمان انقلابی زحمتکشان کردستان ایران» گفته می شد. این سازمان در بهمن ماه ۱۳۵۷ اعلام موجودیت کرد و رهبران آن که به تازگی از زندانهای رژیم شاهنشاهی و به واسطه انقلاب اسلامی مردم ایران، آزاد شده بودند، پس از سازماندهی و عضوگیری، فعالیتهای خود را در کردستان ایران متمرکز کردند. سابقه فعالیت آنان به آخرین سال از دهه ۱۳۴۰ شمسی باز می گردد که گروهی از دانشجویان و تحصیل کردگان کرد با مرام کمونیستی دور هم جمع می شدند و به تحلیل اوضاع کشور می پرداختند. آنها در پی ایجاد حرکت در میان روستاییان بودند تا با بسیج آنان، انقلاب توده ها را به شهرها منتقل کنند. هنوز چند سالی از تشکیل این حلقه کوچک نگذشته بود که در ۱۳۵۳ش، سی نفر از آنان توسط نیروهای امنیتی
رژیم پهلوی دستگیر شدند. بقایای آنان که حدود ده نفر بودند در شهرهای مختلف کشور پراکنده شدند. بیشتر دستگیرشدگان یا جذب گروه های دیگر در زندان شدند و یا تفکر مبارزه را رها کردند. اما با اوج گیری انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ ش و آزادی زندانیان سیاسی،
صلاح الدین مهتدی ، ملاسعید رسولی، احتشامی، شعیب ذکریایی و یوسف اردلان در ۲۶ بهمن ۱۳۵۷، یعنی چهار روز پس از پیروزی انقلاب، موجودیت سازمان انقلابی زحمتکشان کردستان ایران (کومه له) را اعلام کردند. رهبری سازمان را مهتدی بر عهده داشت. بعدها مشخص شد که او پیش از پیروزی انقلاب، همکاری های گسترده ای با
ساواک داشته است. آنان در ابتدا با عناوینی مختلف از جمله «جمعیت دفاع از حقوق زحمتکشان» جمعیت دفاع از آزادی و انقلاب» و «اتحادیه دهقانی» و با انتشار نشریه سورش در شهرهای کردستان فعالیت می کردند. مهم ترین اقدام آنان در ان دوره و بویژه در زمانی که کردستان دستخوش ناآرامی گروههای تجزیه طلب بود .
با اینکه در میان مردم کردستان ناشناخته بودند - به ایجاد اختلاف و درگیری میان گروهها و نهادهای مستقر در شهرهای کردستان پرداختند و ناآرامیها را گسترش دادند. از جمله دیگر اقدامات آنان غارت پادگان ژاندارمری سنندج و اشغال مرکز رادیو و تلویزیون این شهر در ابتدای سال ۱۳۵۸ بود. صدیق کمانگر، سخنگوی کومله - که در شهریور ۱۳۶۸ در اردوگاه مرکزی کومله در کردستان عراق کشته شد - از طریق رادیو سنندج، فرمان حمله به پادگان لشکر ۲۸ سنندج را به نیروهای مسلح کومله صادر کرد. اینها مقدمات اقدامات بعدی آنان از جمله سرقت از بانکها و اماکن دولتی، ترور اعضای سپاه پاسداران و جهادسازندگی و ایجاد رعب و وحشت در میان مردم بود. آنها برای جلب روستاییان به سوی خود، موضوع مصادره زمینهای کشاورزی را پیش کشیدند و با مسلح کردن طرفداران خود، درگیری با صاحبان زمینهای زراعی را آغاز کردند. تحریک احساسات قومی برای ابراز خواسته هایی همچون خودمختاری و استقلال طلبی در مناطق مختلف کشور از جمله در کردستان از دیگر اقدامات کومله بود. آنها تنها سازمانی بودند که علاوه بر کردستان از خودمختاری سایر اقوام ایرانی نیز حمایت می کردند و برای رسیدن به اهداف خود دست به هر گونه جنایتی میزدند.
کومله اگرچه مدعی استقلال بود اما با برقراری ارتباط با دیگر کشورها توانست کمکهای نقدی و غیرنقدی شامل اسلحه و مهمات، وسایل ارتباطی، تجهیزات لجستیکی و آذوقه دریافت کند. آنان با وارد کردن فرستنده های فرانسوی از راه عراق به پخش برنامه های رادیویی می پرداختند. وابستگی آنان در نهایت به مزدوری برای دولت بعثی عراق منجر شد و علاوه بر دریافت مستمری ماهیانه پنج میلیون تومان و بیست تن مواد غذایی، کمکهای تسلیحاتی عراق را نیز دریافت می کردند.
از اردیبهشت ۱۳۶۱، سهند، سازمان اتحاد مبارزان کمونیست» که پس از انقلاب توسط تعدادی از دانشجویان ایرانی مقیم انگلیس و با مرام مارکسیستی شکل گرفته بود، به کنگره سوم کومله دعوت شد و عملا خط مشی فکری آنان را ترسیم کرد. بعدها این گروه کوچک توانست با اتحاد کومله و بقایای نیروهای سازمان پیکار، «حزب کمونیست ایران» را تشکیل دهد. اما چند ماه بعد در اواخر مهر سال ۱۳۶۱ در عملیات هماهنگی که همزمان در داخل و خارج از کردستان صورت گرفت، تشکیلات و اعضای کومله در شهرهای مختلف کشور از هم پاشید و قرارگاه حمزه سیدالشهداء محل نیروهای آنان را در کردستان از بین برد. تنها در تهران بیش از سی نفر از اعضای آنان در یک خانه تیمی دستگیر شدند و مقادیر زیادی سلاح از آنان به دست آمد.
از آن پس، تنها خبرهای جسته گریخته ای از فعالیتهای محدود و بی اثر کومله که بیشتر در حد انتشار اعلامیه های دعوت به همکاری گروههای مختلف علیه جمهوری اسلامی و شرکت در مبارزه مسلحانه برای استقرار جمهوری دمکراتیک خلق بود به گوش می رسید.
بقایای این سازمان در اردوگاهی در سلیمانیه عراق گرد آمدند و رهبران آن به اروپا رفتند و اکنون در سوئد به سر می برند. سازمان کومله در سال ۱۳۸۱ اعلام کرد که برای گسترش مبارزه سیاسی علیه جمهوری اسلامی ایران از هر گونه اقدام مسلحانه خودداری می کند.
عبدالله مهتدی هم اکنون رهبری آنان را بر عهده دارد.
با این حال، مردم ایران بویژه در کردستان، با شنیدن نام کومله به یاد عزیزان از دست رفته خود و فجایع این گروه می افتند که در دوره ای کوتاه از عمر انقلاب بر بخشی از ایران سایه انداخته بود.
